Friday, July 01, 2016

20. තිස්ස බුදුන් වහන්සේ

සිද්ධත්‍ථ (සිදුහත්) බුදුන් පිරිනිවන් පෑ කල උන්වහන්සේගේ සසුන වර්‍ෂ ලක්‍ෂයක් පැවතිණි. අනතුරුව බුද්ධානුබුද්ධ ශ්‍රාවකයන්ගේ නැතිව යාමෙන් උන්වහන්සේගේ සසුන ද අතුරුදහන් විය. උන්වහන්සේගේ අපරභාගයෙහි එක් මහා කල්පයක් ගෙවී මෙම කල්පයට කල්ප අනූදෙකකට පෙර මණ්ඩ නම් කල්පයේ අසම වූ, තමාට සමාන පුද්ගලයෙක් නැති, අපමණ තෙදැති, බොහෝ පිරිවර ඇති තිස්ස, ඵුස්ස යයි ලෝනාහිමිවරු දෙනමක් වූහ. එහි තිස්ස නම් මහා පුරුෂයාණෝ පාරමී පුරා බෝධි ඥානය මෝරවා වෙස්සන්තර ආත්ම වැනි අත්බැව්හි සිට එයින් සැව තුසීපුරයෙහි ඉපද එහි ආයුතාක් වැස දෙවියන්ට ප්‍රතිඥා දී තුසීපුරෙන් චුත ව ඛේමක රජ කුලයෙහි ජනසන්ධ ක්‍ෂත්‍රීය රජතුමාට දාව පියුම් පෙති මෙන් නුවන් ඇති පදුමා නම් දේවියගේ කුස පිළිසිඳ ගත්හ. උන්වහන්සේගේ පිළිසිඳගැනීමෙහි දීපංකර බුද්ධ වංශයෙහි කියූ පරිදි දෙතිස් පෙළහර ඇතිවිය. දෙවියන් විසින් කරන ලද ආරක්‍ෂා ඇතිව දස මස් ඇවෑමෙන් අනෝම උයන්හි මව් කුසින් නික්ම සත්‍වෝත්තමයෝ උතුරු දිශාභිමුඛ ව සත් පියවරින් ගොස් සියලු දික් බලා සීහනාද කළහ.
ඉක්බිති කුමාරයාට නම් තබන දිනෙහි නම් කරන්නාහු තිස්ස යැයි නම් තැබූහ. ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ක්‍ෂත්‍රීය කුලයෙහි වූහ. උන්වහන්සේට ගුහ, සේලනාරිය, නිසභ නම් රමණීය ප්‍රසාද තුනක් විය. එහි නැටුම් ගැයුම් වැයුම් හි දක්‍ෂ තිස් තුන්දහසක් පරිවාර ස්ත්‍රීන්ගේ උවටැන් හැමදා විය. උන්වහන්සේ අවුරුදු හත්දහස ගිහිගෙයි විසූහ. අගමෙහෙසිය වූ සුභද්දා දේවියට ආනන්‍ද කුමරු උපන් කල්හි බෝසතාණෝ සතර පෙර නිමිති දැක සෝණුත්තර නම් අනුත්තර තුරඟාරූඪ ව අභිනිෂ්ක්‍රමණය කොට පැවිදි වූහ. මිනිස්සු කෙළක් උන්වහන්සේ අනුව පැවිදි වූහ. මාස අටක් දුෂ්කරක්‍රියා කොට වෙසක් පොහෝදින වීර නියම්ගමෙහි වීර සිටුදූ දුන් පරම මධුර මී කිරිබත් වළඳා සාල වනෙහි දිවා විහරණය කොට සවස් කාලයෙහි විජිතසංගාම නම් යවපාලකයා දුන් කුස තණ මිටි අට ගෙන පියා රුක තෙවරක් පැදකුණු කොට පෙරදිග බලා බෝරුකට පිට දී හතළිහ රියන් තණ ඇතිරි අතුරා පර්යංකය වැළඳ චතුරංග වීර්ය්‍යාධිෂ්ඨාන කොට මරබල පරදා ත්‍රිවිද්‍යාව උපදවා සර්‍වඥතාඥාන ප්‍රතිවේධයෙන් උතුම් බුදු බවට පැමිණ බෝමුල වැඩ හිඳිමින් උදන් අනා සත්සතියක් බෝමුල සමවත් සුවයෙන් කල්ගෙවා අටවන සතියේ බ්‍රහ්ම ආරාධනයෙන් කාහට පළමු ව දහම් දෙසන්නේ දැයි සලකන සේක් හංසවතී නුවර බ්‍රහ්මදේව හා උදයන යන හේතු සම්පත් ඇති රජ කුමරුවන් දෙදෙන දැක අහසින් වැඩ හංසවතී නුවර බ්‍රහ්මදේව උයනෙහි ධම්සක් දෙසූහ. එහිදී කෙළ සියයක් දෙනාට ධර්‍මාභිසමය විය.
තිස්ස බුදුරදුන්ට රාගාදී කිලුටු නැති, සන්හුන් සිත් ඇති, තාදී ගුණැති රහතන් වහන්සේලාගේ රැස්වීම් තුනක් වූහ.
අප මහබෝසතාණෝ ඒ කාලයෙහි “සුජාත” නම් රජව, මහත් සම්පත් හැරදමා, ඍෂි පැවිද්දෙන් පැවිදි විය. එකල්හි ලෝනාහිමි වූ බුදුරජ තෙම ලොව පහළ වූ සේක. “බුද්ධ” යන ශබ්දය අසා සතුටක් උපන්නේ දෙව්ලොව හටගත්තා වූ මඳාරා මල් ද, පියුම් ද, පරසතු මල් ද, දෑතින් දැඩි කොට ගෙන සලමින් අහසින් බුදුරදුන් වෙත පැමිණ ඒ මලක් ගෙන, සිවුවණක් පිරිස් පිරිවරන ලද “තිස්ස” නම් ලෝනාහිමි ජිනරාජයන් මත කුඩයක් සේ දැරූහ. එවිට ඒ තිස්ස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙයින් අනූ දෙවන කපින් මතු ගෞතම නමින් බුදු වන්නේ යැයි විවරණ දුන් සේක.
මහර්ෂි වූ තිස්ස නම් බුදුන්ට බ්‍රහ්මදේව හා උදය දෙනම අගසවුවෝ ය. උපස්ථායක සමංග නම් භික්‍ෂුව විය. ඵුස්සා හා සුදත්තා යන දෙනම අග්‍රශ්‍රාවිකාවෝ ය. සම්බල හා සිරි යන දෙදෙන උපස්ථායකයෝ ය. කිසාගෝතමී හා උපසේනා යන දෙදෙන උපස්ථායිකාවෝ ය. ශරීරය හැට රියන් විය.
අසම තෙද ඇති ඒ තිස්ස බුදුරදුන්ගේ ද ආයුෂය ඉතා දික් වූයේත්, ඉතා මඳ නො වූයේත් විය. පසැස් ඇති උන්වහන්සේ අවුරුදු සියක්දහසක් ලෝකයෙහි වැඩ සිටි සේක. උතුම් වූ, ප්‍රවර වූ, ශ්‍රේෂ්ඨ වූ මහා යසස් විඳ, ගිනි කඳක් මෙන් දිලිහී, ශ්‍රාවකයන් සහිත වූ ඒ බුදුරජ තෙම පිරිනිවී සේක. පවනින් මේකුළක් මෙන් ද, හිර කරණකොට පිනි මෙන් ද, ශ්‍රාවකයන් සහිත වූ ඒ බුදුරජ තෙම පිරිනිවී සේක.
ජිනරාජ වූ තිස්ස බුදුරජ තෙම නන්‍දාරාමයෙහි දී පිරිනිවී සේක. එහි ම උන්වහන්සේගේ ජිනථූපය තුන් යොදුනක් උසට බඳින ලදි.

මෙ කපින් කල්ප අනූදෙකකට පෙර මණ්ඩ නම් කල්පයේ පළමුවන අන්තඃ කල්පයේ ලොව පහල විය.
නගරය ඛේමක
ජාතිය ක්‍ෂත්‍රීය
පියා ජනසන්‍ධ ක්‍ෂත්‍රීය රජතුම
මව පඩුමා දේවිය
ප්‍රාසාදත්‍රය 1. ගුහ 2. සේලනාරිය 3. නිසභ
අග්‍රමහේෂී සුභද්දා දේවිය
පුත්‍රයා ආනන්ද කුමරු
අගාරවාස අවුරුදු හත්දහසයි (7,000)
අභිනිෂ්ක්‍රමණය සෝණුත්තර අසුපිටින් නික්මුණහ
ප්‍රධන් වීර්ය මාස අටක් ප්‍රධන් වීර්‍ය වැඩීය
කිරිපිඩු වීර නියම්ගමෙහි වීර සිටුදූ
කුස තණ විජිතසංගාම යවපාලක
බෝධිය පියා
ධම්සක් දෙසීම හංසවතී නුවර බ්‍රහ්මදේව උයනෙහි
ශ්‍රාවක සන්නිපාත ශ්‍රාවක සන්නිපාත තුනක් විය
අග්‍රශ්‍රාවක දකුණත්සව් බ්‍රහ්මදේව තෙරුන්
අග්‍රශ්‍රාවක වමත්සව් උදය තෙරුන්
අග්‍රශ්‍රාවිකා දකුණත්සව් ඵුස්සා තෙරණිය
අග්‍රශ්‍රාවිකා වමත්සව් සුදත්තා තෙරණිය
අග්‍ර උපස්ථායක සමංග භික්‍ෂුව
උපස්ථායකයෝ සම්බල, සිරි
උපස්ථායිකාවෝ කිසාගෝතමී, උපසේනා
ආයු ප්‍රමාණය අවුරුදු ලක්‍ෂයයි. (100,000)
පරිනිර්වානය සුනන්‍දවතී නුවර සුනන්‍දාරාමයෙහි
බෝසතාණෝ සුජාත නම් රාව විවරණ ලැබීය

<<< Previous Next >>>

ඔබ මෙම පෝස්ට් එකට කැමති නම් අන් අය අතරේ බෙදා හරින්න.

0 comments :

Post a Comment